Για άλλη μια φορά δυστυχώς αποδεικνύεται ότι έννοιες όπως προγραμματισμός, χάραξη μακροπρόθεσμης πολιτικής, ουσιαστική διαβούλευση, αποτελούν λέξεις ‘άγνωστες’ για το ΥΠΑΑΤ και ειδικότερα για την Γενική Διεύθυνση Αλιείας. Σε ένα τόσο κρίσιμο για την Αλιευτικό τομέα ζήτημα όπως η ρύθμιση της ερασιτεχνικής αλιείας, επιλέχθηκε για άλλη μια φορά η βιαστική, πρόχειρη και προσχηματική προσέγγιση, και μάλιστα με την απουσία των αρμόδιων ιχθυολόγων των Υπηρεσιών Αλείας της χώρας. Οι συνάδελφοι ουδέποτε ενημερώθηκαν επίσημα για την συγκεκριμένη διαβούλευση, ούτε φυσικά βέβαια και ο Σύλλογός των Ιχθυολόγων. Δεν καλέστηκαν καν ως οι πιο αρμόδιοι και καταρτισμένοι επι θεμάτων αλιείας δημόσιοι λειτουργοί, να καταθέσουν έστω την γνώμη και την εμπειρία τους. Δεν μας προκάλεσε βέβαια καμιά έκπληξη. Έχουμε εδώ και καιρό καταγγείλει την συστηματική προσπάθεια απαξίωσης του ρόλου των Περιφερειακών υπηρεσιών Αλιείας που πηγάζει από συγκεκριμένα κέντρα εξουσίας στο ΥΠΑΑΤ.
Ας πάμε τώρα στην ουσία:
Σύμφωνα με την Κ.Αλ.Π. και όλους τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς για την αλιεία (ενδεικτικά : Κανονισµοί (ΕΕ) αριθ. 1380/2013,1224/2009, 1004/2017, 1967/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), υπάρχει η παραδοχή ότι «η ερασιτεχνική αλιεία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους αλιευτικούς πόρους και κύριος στόχος της ΚΑλΠ είναι η διατήρηση και η βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων, η διασφάλιση ότι οι δραστηριότητες αλιείας υπόκεινται σε διαχείριση με τρόπο που είναι συμβατός με το στόχο της επίτευξης οικονομικών, κοινωνικών οφελών κλπ. Δεδοµένου δε ότι η ερασιτεχνική αλιεία είναι πολύ σηµαντική στη Μεσόγειο, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η διεξαγωγή της κατά τρόπο ο οποίος δεν παρακωλύει σηµαντικά την εµπορική αλιεία, δεν έρχεται σε αντίθεση µε τη βιώσιµηεκµετάλλευση των έµβιων υδρόβιων πόρων».
Επιπλέον, σε πρόσφατες μελέτες για τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε (πχ ResearchforPECHCommittee - Marinerecreationalandsemi-subsistencefishing - itsvalueanditsimpactonfishstocks, 2017)
https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/601996/IPOL_STU(2017)601996_EN.pdf
υπάρχει η επισήμανση της σημαντικής έλλειψης στοιχείων συνολικά για την Μεσόγειο αλλά υπάρχουν και επιμέρους περιπτώσεις όπου η ερασιτεχνική αλιεία ανταγωνίζεται και έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις από την επαγγελματική.
Η κατάργηση της υποχρέωσης εφοδιασμού των ερασιτεχνών αλιέων με άδεια αλιείας ατομική και σκάφους ( με το ν.4256/2014 άρθρο 14 παρ.2) και η ανυπαρξία μητρώου δυσχεραίνει επιπλέον και τον έλεγχο, καθώς δεν καθίσταται δυνατή η καταγραφή και, ως εκ τούτου, η παρακολούθηση και ο έλεγχος της ερασιτεχνικής αλιευτικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, εκατοντάδες σκάφη αναψυχής δραστηριοποιούνται ακόμα και σε «αλιευτικό τουρισμό» χωρίς κανένα κόστος και κανένα όφελος-έσοδο για το κράτος από την εκμετάλλευση κοινών αγαθών. Σε συνδυασμό δε με την έλλειψη συστηματικών ελέγχων στην εμπορία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη αλιευτική δραστηριότητα, µε δυσμενή αποτελέσµατα όσον αφορά τη διατήρηση και βιώσιµη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων.
Χαρακτηριστικοί είναι οι αριθμοί απο τα επίσημα Πανελλήνια στατιστικά στοιχεία του Λιμενικού Σώματος για τις παραβάσεις ερασιτεχνικής αλιείας.
Αρ.αποφάσεων Πρόστιμα (Ευρώ) ΕΤΟΣ
1012 399566 2010
1127 426665 2011
1130 428000 2012
1186 503000 2013
744 291050 2014
592 214307 2015
574 219504 2016
696 280600 2017
710 301750 2018
472 193237 2019
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω είναι φανερό ότι η πίεση στα αλιεύματα από την ερασιτεχνική αλιεία είναι σημαντική και πρέπει να γίνουν σοβαρές προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου εστιάζοντας στα παρακάτω:
Επαναφορά της αδειοδότησης της ερασιτεχνικής αλιείας με κατάργηση της παρ,2 του άρθρου 14 του ν, 4256/2014 δεδομένου ότι οι διατάξεις του Β.Δ. 666/66 είναι σε ισχύ και απαιτείται απλώς ρυθμιστικό πλαίσιο.
Δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου (με δυνατότητα πρόσβασης των Υπηρεσιών Αλιείας των Περιφερειακών Ενοτήτων και των λιμενικών Αρχών).
Την επίτευξη επαρκούς ελέγχου κατά της παράνομης αλιευτικής δραστηριότητας
Ενεργοποίηση ελέγχων στην εμπορία και στην εστίαση με την συνδρομή των Ιχθυολόγων των Υπηρεσιών Αλιείας.
Δημιουργία κυρωτικού πλαισίου και ποινικοποίηση ορισμένων παράνομων τακτικών όπως υποβρύχια αλιεία με μπουκάλες, νυχτερινή υποβρύχια αλιεία κλπ.
Σχετικά με τις διατάξεις του παρόντος Π.Δ.:
Άρθρο 1
Να προστεθεί:
• Παρ 4. Για την άσκηση της ερασιτεχνικής αλιείας απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η έκδοση ερασιτεχνικής άδειας αλιείας για την θάλασσα ή για τα εσωτερικά νερά, η οποία χορηγείται ηλεκτρονικά με τη σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών Αλιείας. Η μη έκδοση της άδειας αυτής επισύρει ποινές.
(Η έκδοση της αδείας ερασιτεχνικής αλιείας έχει κόστος …. ευρώ/ανά έτος που κατατίθεται σε δημόσιο ταμείο υπέρ του λογαριασμού …………….. Παράλληλα, ο ερασιτέχνης αλιέας θα παραλαμβάνει ένα ενημερωτικό έντυπο που θα περιέχει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Το έντυπο μπορεί να το εκδώσει η Αρμόδια Υπηρεσία Αλιείας της Π.Ε. ή και σε συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ. Ειδικότερα όσον αφορά την ερασιτεχνική αλιεία σε εσωτερικά ύδατα, το έντυπο ενημερώνει για όλες τις λίμνες/φραγμαλίμνες/ποταμούς της περιοχής για τα είδη που υπάρχουν, για τα είδη που κινδυνεύουν, για τα μεγέθη ψαριών που επιτρέπεται να αλιεύονται, για τα είδη των άγκιστρων στις πετονιές και για τις απαγορευτικές περιόδους). Η ηλεκτρονική διαδικασία μπορεί να γίνει στα πρότυπα του Ο.Σ.Π.Α.
• Παρ 5. Τηρείται Εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο αδειών ερασιτεχνών σκαφών και αλιέων, στο οποίο έχουν πρόσβαση οι Υπηρεσίες Αλιείας των Περιφερειών και οι Λιμενικές αρχές.
Άρθρο 4
Να προστεθεί:
• Παρ 4. ….και μακρύπτερου τόνου (T. alalunga) καθώς και οπουδήποτε είδους ελασμοβράγχιου (καρχαρία και σαλαχιού). Στην περίπτωση τυχαίας αλίευσης ενός από αυτά τα είδη, θα πρέπει να ελευθερώνεται αμέσως.
• Παρ 10. Απαγορεύεται η κατοχή ψαριών ερασιτεχνικής αλιείας από τα οποία δεν έχει αποκοπεί ο άνω λοβός του ουραίου πτερυγίου, ενώ απαγορεύεται η οποιασδήποτε άλλης μορφής επεξεργασία αλιευμάτων ερασιτεχνικής αλιείας (πλην του εκσπλαχνισμού και της απολέπισης), καθώς και η εμπορική εκμετάλλευσή τους και η κατοχή τους σε οποιοδήποτε χώρο διεξαγωγής εμπορικών συναλλαγών αλιευτικών προϊόντων.
• Παρ 11. Απαγορεύεται η Ερασιτεχνική αλιεία στα πλαίσια επαγγελματικής τουριστικής δραστηριότητας (μέχρι να θεσμοθετηθεί η άδεια ερασιτεχνικής αλιείας ώστε να τεθεί ρυθμιστικό πλαίσιο).
• Παρ 12. Απαγορεύεται η διενέργεια ερασιτεχνικής αλιείας τον μήνα Μάιο κάθε έτους.
Άρθρο 5
Να προστεθεί:
• Παρ. ζ) Απαγορεύεται οποιαδήποτε αλιευτική μέθοδος ή αλιευτικό εργαλείο που δεν περιγράφεται στο παρόν.
• Ο αριθμός καλαμιών ψαρέματος δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τα δύο(2) ανά ερασιτέχνη αλιέα.
• Παρ. στ) Τροποποίηση ως εξής:
Οι ερασιτέχνες αλιείς επιτρέπεται να αλιεύουν και να χρησιμοποιούν μόνο τα είδη ζώντων δολωμάτων που προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις.
(Αιτιολόγηση: Συσχέτιση με πδ 109/2002. Οι ερασιτέχνες αλιείς επιτρέπεται να αλιεύουν μόνο τα είδη ζώντων δολωμάτων Ophelia bicornis (σκουλίκι της άμμου), Patella spp (πεταλίδα) και Paguridea (κατσιμάμαλο, στρομπάρι, ποδαράτο, πορφύρα, κυρίκι, σκαλτσίνι), που καταγράφονται στο παράρτημα Ι με αύξοντες αριθμούς 6, 9 και 16, τις επιτρεπόμενες για αυτά περιόδους αλιείας και σε ποσότητες μέχρι 30 ατόμων ανά είδος, ημέρα και ερασιτέχνη αλιέα, χωρίς σκάφος, ή μέχρι 60 ατόμων ανά είδος, ημέρα και σκάφος, τηρουμένων και των διατάξεων του π.δ 373/85 «Ερασιτεχνική Αθλητική Αλιεία».)
Άρθρο 6
Να διαμορφωθεί :
• Παρ.1
….. μέχρι 5 κιλά. Εξαιρείται η περίπτωση που ένα άτομο έχει μεγαλύτερο βάρος.
• Παρ. 2
α) έως 1 άτομο ροφοειδών (Epinephelusspp)
έως 1 άτομο του είδους πίγγα (πίγκα) (Mycteropercarubra) και
έως 1 άτομο βλάχου (Polyprionamericanus)
συνολικά έως 1 άτομο από όλα τα είδη της παρούσης περίπτωσης.
γ) έως δύο (2) άτομα του είδους χταπόδι (Octopusvulgaris)
έως δύο (2) άτομα του είδους κολοχτύπα (αστακούδια) (Scyllarideslattus).
έως ένα (1) άτομο του είδους αστακός (Palinuruselephas)
(Αιτιολόγηση: Δεδομένου ότι τα είδη της οικογένειας Serranidae και κυρίως της υποοικογένειας Epinephelinae είναι είδη στόχος της ερασιτεχνικής και δέχονται σοβαρή πίεση, ενώ μεταξύ τους υπάρχουν είδη τα οποία βρίσκονται σε κίνδυνο σύμφωνα με την κόκκινη λίστα του IUCN θεωρούμε ότι θα πρέπει να παραμείνει το επιτρεπόμενο έως 1 άτομο σε σύνολο και να προστεθεί επιπλέον περιορισμός έως 1 άτομο του είδους βλάχος Polyprionamericanus. Επιπλέον,ο κοινός αστακός βρίσκεται στην κόκκινη βίβλο της IUCN ως “vulnerable” με μειούμενους πληθυσμούς.)
• παρ.4 να προστεθεί:
το Siganus rivulatus(Ασπρη αγριόσαλπα)
Άρθρο 7
Τροποποίηση της παρ. 2. β) Το μήνα Μάϊο κάθε έτους.
(Αιτιολόγηση: δεν έχει κανένα νόημα η «τυφλή» γενική απαγόρευση της υποβρύχιας αλιείας όλων των ψαριών κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο. Αντιθέτως, έχει νόημα η απαγόρευση της υποβρύχιας αλιείας συγκεκριμένων ειδών).
Να προστεθεί:
• Παρ.2
δγ) Στο χώρο γύρω από τους κλωβούς μονάδων υδατοκαλλιέργειας.
δδ) Εντός του πυρήνα των τεχνητών υφάλων και εκατό (100) μέτρα περιμετρικά αυτού.
ζ) Κατά τις περιόδους αναπαραγωγής των παρακάτω ειδών και συγκεκριμένα:
-απαγόρευση αλιείας ροφού (Epinephelusmarginatus) κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
-απαγόρευση αλιείας συναγρίδας (Dentexdentex) κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο.
-απαγόρευση αλιείας μυλοκοπιού (Umbrinacirrosa) κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο.
-απαγόρευση αλιείας γοφαριού (Pomatomussaltatrix) κατά τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
-απαγόρευση αλιείας πράσινης χειλούς ή πέρδικας (Labrusviridis) κατά τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο, Απρίλιο και Μάϊο.
(Αιτιολογία: Τα ανωτέρω 5 είδη, όπως και ο αστακός, που αναφέρθηκε παραπάνω, εντάσσονται, μεταξύ πολλών άλλων (που δεν αποτελούν αντικείμενο της υποβρύχιας αλιείας), στην κόκκινη βίβλο της IUCN, και χαρακτηρίζονται ως “vulnerable” με ταχύτατα μειούμενους πληθυσμούς. Κόκκινη Βίβλος:
https://www.iucnredlist.org/).
• Παρ. 8 Απαγορεύεται η ταυτόχρονη κατοχή ή/και μεταφορά οποιασδήποτε μορφής υποβρύχιας βοηθητικής συσκευής κατάδυσης και ψαροντούφεκου ή εξαρτήματος αυτού ή οποιασδήποτε μορφής καμακιού ή αλιεύματος με οποιοδήποτε σκάφος
Αρθρο 8
Να προστεθεί:
• Παρ.4 Η αρμόδια Υπηρεσία Αλιείας της Π.Ε. καθορίζει με απόφαση του Περιφερειάρχη, τις περιοχές διενέργειας αλιείας, τις θέσεις αλιείας, καθώς και τον ανώτατο αριθμό ερασιτεχνών αλιέων για κάθε μία απο αυτές.
Άρθρο 9
Να διατυπωθεί:
• Παρ.2 Η διενέργεια αγώνων αθλητικής αλιείας εγκρίνεται με απόφαση Περιφερειάρχη κατόπιν εισήγησης της Υπηρεσίας Αλιείας της Περιφερειακής Ενότητας στην περιοχή αρμοδιότητας της οποίας οργανώνεται η διεξαγωγή τους"……
Ο Πρόεδρος
Βάτσος Δημήτρης
Η Γ. Γραμματέας
Βουλγαρίδου Πηνελόπη