1. Η βαρύτητα του κριτηρίου "Εκπαιδευτικό επίπεδο υποψηφίου" πρέπει να μειωθεί από 9% σε 5%. Είναι θεμιτό να υπάρχει υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης στους δικαιούχους. Όμως αφενός αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να υλοποιηθεί τώρα (δεν γίνεται να πάει κάποιος στο Πανεπιστήμιο τώρα), αφετέρου ο αριθμός των πτυχιούχων υποψηφίων είναι χαμηλός ποσοστιαία.
Η αύξηση των ωρών της κατάρτισης κατά την υλοποίηση του προγράμματος (από 150 σε 250 ώρες) είναι ένα καλό μέτρο στα πλαίσια της εκπαίδευσης των δικαιούχων.
Θα μπορούσε επίσης να μοριοδοτηθεί και το πτυχίο των ΕΠΑΛ, εφ΄ όσον το γνωστικό αντικείμενο και η ειδικότητα είναι ίδιο με την κατεύθυνση της γεωργικής εκμετάλλευσης στη μελλοντική κατάσταση. Είναι απολύτως στρεβλό να μοριοδοτούνται απολύτως άσχετες ειδικότητες επιπέδου 5 και να μη λαμβάνεται υπ΄όψιν η γεωτεχνική ειδίκευση που έχει αποκτήσει κάποιος επι διετία, επιπέδου 4.
2. Στα κριτήρια 4.1 απουσιάζει οποιαδήποτε βαθμολογική ενίσχυση της φυτικής παραγωγής. Πρέπει να εξισωθεί με τη ζωική παραγωγή ή να υπολείπεται λίγο. Ήδη με τη μεγάλη διαφορά στο πριμ δημιουργείται αντικίνητρο για τη φυτική παραγωγή.
3. Το κριτήριο 4.1.γ θεωρούμε ότι δεν είναι ρεαλιστικό και δεν έχει οικονομοτεχνική και γεωπονική λογική παρά μόνο σε δενδρώδεις καλλιέργειες. Σε όλες τις υπόλοιπες καλλιέργειες δεν είναι λογικό να δεσμεύεται ο δικαιούχος για τόσα πολλά χρόνια ότι θα καλλιεργεί αποκλειστικά αυτά τα αγροτεμάχια. Εξάλλου και από το Σ.Σ της νέας ΚΑΠ απαιτείται η εναλλαγή των καλλιεργειών σε αρόσιμες καλλιέργειες και εκμεταλλεύσεις μεγαλύτερες των 10 HA. Οι δεσμεύσεις της παρέμβασης είναι 7 έτη. Για ποιο λόγο να δεσμευθεί ο δικαιούχος για 10 έτη;
Οι συμβολαιογραφικές μισθώσεις απαιτούν χρόνο από τους συμβολαιογράφους που δεν υπάρχει διότι οι μισθώσεις θα πρέπει να γίνουν έως 31/5. Επίσης απαιτούν χρήματα από τους υποψηφίους που θα δώσουν χωρίς να ξέρουν αν θα ενταχθούν στην παρέμβαση (κι άλλο αντικίνητρο στη φυτική παραγωγή).
Η βαθμολογία να λαμβάνεται στα 7 έως 8 έτη με απλά ηλεκτρονικά μισθωτήρια συμβόλαια, όπως εξάλλου αρχικά είχε ειπωθεί.
4. Στο κριτήριο 4.2.γ να μείνει η ΤΑ στις 20.000. Μεγαλύτερη ΤΑ δημιουργεί επιπλέον υποχρεώσεις σε τζίρο, η οποία είναι μια υποχρέωση ήδη προβληματική δύσκολη, και δεν ξέρουμε πως θα λειτουργήσει στους Νέους Αγρότες του 2022 που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, ειδικά σε καλλιέργειες που δεν αποδίδουν συστηματικά και ανά έτος εισόδημα.
5. Να επανέλθουν:
- Το κριτήριο προτεραιοτήτων του ΠΑΑ. Η απουσία του είναι άλλο ένα βαθμολογικό αντικίνητρο έναντι της φυτικής παραγωγής.
- Το κριτήριο του εισοδήματος όπου πριμοδοτούσε υποψηφίους με μικρότερα εισοδήματα.
- Το κριτήριο της ανεργίας με μικρότερο χρόνο ανεργίας (π.χ 6 ή 8 μήνες) και βαθμολογούμενο από τον 2ο μήνα, δεδομένου ότι οι δείκτες ανεργίας είναι σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα.
6. Να σχεδιαστεί ορθά μέγιστη βαθμολογία για την επικράτεια στα 100 μόρια. Επιπλέον μόρια για τις περιοχές απολιγνιτοποίησης να μπορούν να αποδοθούν πάνω από τα 100.
7. Να πέσει η βαθμολογική βάση στα επίπεδα του 40-45 ή επίπεδα τέτοια έτσι ώστε: αφενός να εξασφαλίζει ο δικαιούχος την ένταξή του με βάση τα ελάχιστα κριτήρια επιλεξιμότητας, αφετέρου να δεσμεύεται με τα βαθμολογικά κριτήρια της μελλοντικής κατάστασης (βιολογική, επενδύσεις κλπ) ότι θα υλοποιήσει ένα σύγχρονο και βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο.
Με την αρχική αυτή βαθμολογία αυτή ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για παράδειγμα στην Περιφέρεια Ηπείρου: Υποψήφιος χωρίς πτυχίο Ανώτατης Σχολής, σε Δημοτική Ενότητα με πάνω από 5.000 κατοίκους, με απλά μισθωμένα αγροτεμάχια κηπευτικών 4,2 στρ. ή σανός μηδικής 160 στρ., με δέσμευση στο μέγιστο των επενδύσεων (17.500€) και την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων (βιολογικά κλπ), δεν εντάσσεται, αφού συγκεντρώνει 52,6 μόρια.
Με βάση ενδεικτικά τις παραπάνω περιπτώσεις, τα ελάχιστα μεγέθη επιλεξιμότητας των εκμεταλλεύσεων (Τ.Α τουλάχιστον 12.000€) κ αν δεν αλλάξουν τα κριτήρια μοριοδότησης, οποιαδήποτε βάση πάνω από το 30,6 (ή όπου αλλού αυτή διαμορφώνεται αναφορικά με τις προτεραιότητες των Περιφερειών) συνιστά μη ανταγωνιστική αντιμετώπιση των κλάδων παραγωγής και αποκλεισμό συγκεκριμένων ομάδων καλλιεργειών. Εξάλλου δεν νοείται, επιστημονικά και πρακτικά κυρίως, ζωική παραγωγή και κατεύθυνση, χωρίς την αντίστοιχη φυτική παραγωγή.
Για την Ήπειρο(δεν υπήρχαν επιλαχόντες, κ δεν απορροφήθηκε ο προϋπολογισμός το 2022), και αν δεν αλλάξουν τα κριτήρια μοριοδότησης, προτείνονται ως ελάχιστη βάση τα 30 μόρια.
Γενικές παρατηρήσεις:
Τα βαθμολογικά κριτήρια πρέπει να επανασχεδιαστούν ώστε να εξασφαλίσουν την ένταξη δικαιούχων από όλο το φάσμα των κατευθύνσεων χωρίς έμμεσους αποκλεισμούς. Η ένταξη να γίνει με βαθμολογική ασφάλεια για τα ελάχιστα επίπεδα επιλεξιμότητας, και να έχουν οι δικαιούχοι την υποχρέωση να μην τη μειώσουν πολύ.
Η παρέμβαση διαθέτει επαρκή προϋπολογισμό και πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε ώστε να γίνει ένα σημαντικό βήμα στην ηλικιακή ανανέωση του γεωργικού δυναμικού που όπως γνωρίζουμε είναι κρισιμότατο πρόβλημα στον αγροτικό χώρο στην Επικράτεια και από τα μεγαλύτερα διαρθρωτικά προβλήματα σε επίπεδο Ε.Ε.
Οφείλουμε να φροντίσουμε ώστε να ενταχθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι Νέοι Γεωργοί, χωρίς αποκλεισμούς, και ταυτόχρονα να τους δώσουμε κίνητρα, συμβουλευτική και καθοδήγηση να υλοποιήσουν σύγχρονα, ρεαλιστικά και βιώσιμα επιχειρηματικά, και επιχειρησιακά στο μέλλον, σχέδια ώστε να ισχυροποιηθούν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις που θα δημιουργηθούν και να γίνουν βιώσιμες και ανταγωνιστικές με σκοπό να παραμείνουν οι κάτοχοί τους, Νέοι Γεωργοί, στο γεωργικό επάγγελμα και μετά τη λήξη των δεσμεύσεων. Σε διαφορετική περίπτωση η παρέμβαση Π3-75.1 για την εγκατάσταση των Νέων Γεωργών, θα είναι απολύτως άστοχη και ουσιαστικά θα έχει αποτύχει.