Οι ακόλουθες προτάσεις υποβάλλονται από τον υπό σύσταση ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΕΝΙΑΙΟ ΦΟΡΕΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ, όπου συμμετέχουν ήδη περισσότεροι από 40 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ βιομηχανικής κάνναβης από τους κλάδους της παραγωγής, της μεταποίησης, της πώλησης και των υπηρεσιών.

Λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις, τις αναπτυξιακές δυνατότητες και προοπτικές που – τεκμηριωμένα – έχει η αξιοποίηση της βιομηχανικής κάνναβης, την 20ετή επαγγελματική και 3ετή καλλιεργητική εμπειρία μας, παραθέτουμε ακολούθως:
Α. Προτάσεις επί του σχεδίου τροποποίησης της υπ’ αριθμ. 1750/39224/31-3-2016 ΚΥΑ (ΦΕΚ 929/Β’/2016),
Β. Συμπληρωματικές προτάσεις τροποποίηση της άνω ΚΥΑ,
Γ. Γενικές προτάσεις, με αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης και την ανάπτυξη του κλάδου.

Α. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΑ

>> Άρθρο 1, παρ. 2: Διαγραφή του εδαφίου δ) ως προσθήκη στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 4
«δ) Στην περίπτωση που στο αγροτεμάχιο στο οποίο καλλιεργείται βιομηχανική κάνναβη θα απασχολούνται άλλα φυσικά πρόσωπα εκτός του αιτούντος, απαιτείται η προσκόμιση του δικαιολογητικού του σημείου γ) για καθένα από αυτά».
* Αιτιολογία: Η εν λόγω προτεινόμενη διάταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη κυρίως λόγω της διάρθρωσης των εργατών γης.

>> Άρθρο 1, παρ. 4: Διαγραφή της αναφοράς στο τέλος της τροπολογίας της παρ. 6 του άρθρου 4
«…. Δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης σε γλάστρες.»
* Αιτιολογία: Η απαγόρευση καλλιέργειας σε γλάστρες θα λειτουργήσει ως αναπτυξιακό τροχοπέδη σε έναν τομέα με ραγδαία ανάπτυξη καθώς θα μας αποκλείσει από την παραγωγή υψηλής ποιότητας ταξιανθιών βιομηχανικής κάνναβης με υψηλές συγκεντρώσεις σε μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή (όπως CBD).
Στις θερμοκηπιακές μονάδες, η σπορά με προβλάστηση για την ανάπτυξη φυταρίων προς μεταφύτευση ή/και η σπορά σε γλάστρες ΕΝΤΟΣ της μονάδας, αποτελούν συνήθεις πρακτικές. Στην πράξη, οι εν λόγω πρακτικές δεν θα μπορούν να εφαρμοστούν, οπότε ακυρώνεται το όποιο πλεονέκτημα έχει η θερμοκηπιακή καλλιέργεια.
Βλ. σχετικά και μέρος “Γ. Γενικές προτάσεις”, Πρόταση 1., * Αιτιολογία

>> Άρθρο 1, παρ. 5: Τροποποίηση της παρ. 7 ως προσθήκη στο τέλος του άρθρου 4, ως ακολούθως:
«7. … Η εν λόγω προθεσμία ισχύει για όλες τις υπαίθριες καλλιέργειες ανά έτος συμπεριλαμβανομένης και της επίσπορης. … Οποιαδήποτε αλλαγή στα στοιχεία της προέγκρισης θα καταχωρείται στο μητρώο από 10 Σεπτεμβρίου και για ένα μήνα. Από τις ως άνω καταληκτικές προθεσμίες εξαιρείται η θερμοκηπιακή καλλιέργεια. …».
* Αιτιολογία: Η δυνατότητα να υποβάλλονται αιτήσεις και εκτός των αναφερόμενων προθεσμιών στις περιπτώσεις θερμοκηπιακής καλλιέργειας, θα διευκολύνει σημαντικά την ανάπτυξη του νέου αυτού τομέα. Ιδίως για τις θερμοκηπιακές μονάδες, και προκειμένου να υπάρξει η μέγιστη αξιοποίηση τους, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα καλλιέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Βλ. σχετικά και μέρος “Γ. Γενικές προτάσεις”, Πρόταση 1., * Αιτιολογία

>> Άρθρο 1, παρ. 6.: Τροποποίηση της υποπερ. εε) ως προσθήκη στο τέλος της παρ. στ) του άρθρου 6, ως ακολούθως:
«εε) την ημερομηνία ή τις ημερομηνίες (συνεχόμενες ή/ και τμηματικές) σποράς εντός δέκα (10) ημερών από την ολοκλήρωσή της.».
* Αιτιολογία: Η δέσμευση δήλωσης συγκεκριμένης ημερομηνίας 10 ημέρες πριν την σπορά, θεωρούμε ότι είναι εκ του περισσού και μόνον διαχειριστικά προβλήματα θα δημιουργήσει σε όλους τους εμπλεκόμενους. Επίσης, υπάρχουν αρκετοί αστάθμητοι παράγοντες που θα δυσκολέψουν ιδιαίτερα την εφαρμογή της διάταξης, όπως αυτή προτείνεται από τον Νομοθέτη. Ακατάλληλες καιρικές συνθήκες, καθυστερήσεις στην παραλαβή του σπόρου, μη διαθεσιμότητα του απαιτούμενου εξοπλισμού ή/και του εργατικού δυναμικού, είναι ορισμένοι από τους αστάθμητους παράγοντες που, 10 ημέρες πριν, δύσκολα προβλέπονται. Επιπρόσθετα, σε περιπτώσεις όπου απαιτείται καλύτερη διαχείριση του αγρού και της συγκομιδής, η τμηματική σπορά είναι μία συνήθης πρακτική, ενώ όπου η σπορά γίνεται χειρονακτικά απαιτούνται περισσότερες ημέρες.
Η δήλωση, όπως προτείνεται στην προκείμενη περίπτωση, περιέχει πληροφοριακά στοιχεία που συμπληρώνουν στην ουσία τον “φάκελο” με τα καλλιεργητικά δεδομένα της συγκεκριμένης καλλιέργειας. Η δήλωση των ημερομηνιών σποράς δεν έχουν στην πράξη άλλη χρηστικότητα πλην της ενδεχόμενης χρήσης τους σε ερευνητικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο της καλής συνεργασίας μεταξύ γεωργού και ΤΑΑΕ, θα μπορούσε φυσικά να προηγείται της σποράς μία απλή ενημέρωση, όμως αυτή δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωτική.

>> Άρθρο 1, παρ. 7: Τροποποίηση της περ. γ) ως προσθήκη στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 7, ως ακολούθως:
«γ) Οι γεωργοί δηλώνουν στα οικεία ΤΑΑΕ το είδος και την ποσότητα του συγκομιζόμενου – νωπού ή/και στεγνού – προϊόντος (στέλεχος, σπόρος, ταξιανθία) παραθέτοντας και συνοπτική περιγραφή της μορφής του προϊόντος (όπως νωπό ή στεγνό, ταξιανθία με σπόρο και τμήμα στελέχους, ταξιανθία χωρίς σπόρο, κ.άλ.), το αργότερο 10 (δέκα) ημέρες μετά την ολοκλήρωση της πώλησης/ διάθεσής του. Σε περίπτωση που η πώληση/ διάθεση γίνεται τμηματικά, ως χρόνος ολοκλήρωσης ορίζεται η ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιείται η τελευταία πώληση/ διάθεση. Τα ως άνω ισχύουν και σε περίπτωση διάθεσης υποπροϊόντος/ υποπροϊόντων (στέλεχος, σπόρος).»
* Αιτιολογία: Αν και θεωρούμε ότι η διάταξη της παρ. 7 θα πρέπει εν γένει να διαγραφεί, η γνωστοποίηση στο ΤΑΑΕ της συγκομιζόμενης ποσότητας, κλπ, όπως την προτείνουμε ως άνω, πιθανόν να έχει αξία, μετά από σχετική επεξεργασία, για ερευνητικούς και στατιστικούς λόγους. Αν και δημιουργεί διαχειριστικό κόστος, τουλάχιστον θα μπορούσαν να εξαχθούν κάποια στοιχεία εφόσον τηρείται επιμελώς “φάκελος” με τα καλλιεργητικά δεδομένα της συγκεκριμένης καλλιέργειας.
Αν και καταλαβαίνουμε τους προβληματισμούς του Νομοθέτη, η διάταξη όπως την προτείνει στην παρ. 7 (η οποία επαναλαμβάνεται και στην παρ. 8), παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις, θα δημιουργήσει σύγχυση και ανυπέρβλητα προβλήματα εφαρμογής.
Ο γεωργός πως θα ζυγίζει στον αγρό; Με εξοπλισμό που, σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι διαθέσιμος; Τι θα ζυγίζει; Πότε θα ζυγίζει και πότε θα πηγαίνει στο οικείο ΤΑΑΕ για να πάρει την βεβαίωση της παρ. 8 (όπως προτείνει ο Νομοθέτης); Αν συγκομίζει ταξιανθίες (ή στελέχη για την χρήση τους ως εδαφοβελτιωτικού), όπου απαιτείται γρήγορη μεταφορά σε αποθήκη (ή σε μονάδα μεταποίησης), τι θα πρωτοκάνει;
Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η υποχρέωση των αγροτών, σύμφωνα με την τροπολογία, να «καταθέτουν σύμβαση με μεταποιητική μονάδα ή υπεύθυνη δήλωση περί μετέπειτα χρήσης …».
Στην πράξη, η διάταξη όπως προτείνεται, δεν θα έχει καμία απολύτως αξία ή χρήση, ούτε καν για λόγους ιχνηλασιμότητας του προϊόντος.
Επισημαίνουμε ότι οι αγρότες, ούτως ή άλλως, έχουν την υποχρέωση να ακολουθούν τα οριζόμενα στον ΚΒΣ, οπότε σε περίπτωση ελέγχου υπάρχουν ήδη όλα τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζονται (προέγκριση, αναλύσεις THC, όπου γίνονται, ή βεβαίωση περί μη ελέγχου, δήλωση αποθήκης, παραστατικά μεταφοράς, τιμολόγια πώλησης) ώστε να τεκμηριώνεται η νομιμότητα, τόσο των ιδίων, όσο και του προϊόντος.

>> Άρθρο 1, παρ. 8: Μη ενσωμάτωση των τροποποιήσεων στην παρ. 3 του άρθρου 7, με μόνη τροποποίηση την ακόλουθη:
«3. Κατά τη μεταφορά των ακατέργαστων, μη συσκευασμένων, προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης, οι εκτελούντες τη μεταφορά υποχρεούνται να φέρουν: …»
* Αιτιολογία: Η ως άνω τροποποίηση στην παρ. 3 του άρθρου 7 που προτείνουμε, διευκρινίζει στην ουσία το είδος των μεταφερόμενων προϊόντων. Για την μεταφορά των ακατέργαστων, μη συσκευασμένων προϊόντων, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, όπως αυτά ήδη ορίζονται στην ισχύουσα ΚΥΑ, επαρκούν.
Όποια άλλα δικαιολογητικά (βεβαίωση από ΤΑΑΕ με αναφορά σε ποσότητα προϊόντος, στοιχεία οχήματος, κλπ) ή κοινοποιήσεις στοιχείων στο ΤΑΑΕ (Τιμολόγια, Δελτία Αποστολής, κλπ), μόνον υπέρμετρη επιβάρυνση θα δημιουργήσει.
Στην πράξη, η διάταξη όπως προτείνεται από τον Νομοθέτη, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις, θα δημιουργήσει σύγχυση και ανυπέρβλητα προβλήματα εφαρμογής.
Όσον αφορά τα συσκευασμένα προϊόντα, θεωρούμε ότι επαρκούν ως συνοδευτικά μεταφοράς τα όσα αναφέρει ο ΚΒΣ. Σε περίπτωση ελέγχου, οι αρχές απευθύνονται στην επιχείρηση που διακινεί το συσκευασμένο προϊόν, όπου θεμιτό είναι να υπάρχουν εντός της επιχείρησης τα δικαιολογητικά εκείνα που να τεκμηριώνουν την νομιμότητα των προϊόντων τους. Οι ελεγκτικές αρχές θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να είναι ενημερωμένες και αμερόληπτες.

>> Τέλος, να ελεγχθούν οι ημερομηνίες που αναφέρονται παρακάτω, καθώς ενδέχεται να δημιουργήσουν σύγχυση:
- στην παρ. 1, περ. α) «…, αφού την παραλάβουν από την αρμόδια αρχή (ΟΠΕΚΕΠΕ) και όχι αργότερα από 15 Οκτωβρίου του έτους καλλιέργειας.», και
- στην παρ. 5 «7. … Οποιαδήποτε αλλαγή … καταχωρείται στο μητρώο από 10 Σεπτεμβρίου και για ένα μήνα. …».

Β. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΥΑ

>> Άρθρο 7, παρ. 1., περ. α) και β): Τροποποίηση της αναφοράς στην υποβολή δήλωσης του χρόνου συγκομιδής στα οικεία ΤΑΑΕ ως εξής:
«Οι γεωργοί δηλώνουν στα οικεία ΤΑΑΕ, την ημερομηνία ή τις ημερομηνίες (συνεχόμενες ή/ και τμηματικές) συγκομιδής, τουλάχιστον δύο (2) εργάσιμες ημέρες πριν από την πραγματοποίησή της. Σε περίπτωση αναβολής της, ενημερώνεται σχετικά το ΤΑΑΕ για την νέα ημερομηνία ή νέες ημερομηνίες και την αιτία της αναβολής».
* Αιτιολογία: Η ισχύουσα διάταξη υποχρεώνει τον αγρότη να δηλώνει την ημερομηνία συγκομιδής τουλάχιστον 10 ημέρες πριν την πραγματοποίησή της. Όμως συχνά υπάρχουν αρκετοί αστάθμητοι παράγοντες που δεν μπορούν να προβλεφθούν 10 ημέρες πριν την συγκομιδή, όπως είναι π.χ. οι ακατάλληλες καιρικές συνθήκες ή η ολιγοήμερη καθυστέρηση ή επίσπευση της συγκομιδής για ποιοτικούς λόγους. Επίσης, σε περιπτώσεις όπου η συγκομιδή γίνεται χειρονακτικά απαιτούνται περισσότερες ημέρες, ενώ σε περιπτώσεις όπου για διαχειριστικούς λόγους ακολουθείτε η πρακτική της τμηματικής σποράς, ομοίως θα γίνει και η συγκομιδή.
Κατανοώντας ότι η υπηρεσία θέλει να γνωρίζει την ημερομηνία συγκομιδής, προτείνουμε η δήλωση να προηγείται αυτής κατά 2 εργάσιμες ημέρες. Εφόσον η συγκομιδή γίνει τμηματικά ή/ και απαιτηθούν περισσότερες ημέρες για την συγκομιδή, στη δήλωση να αναφέρεται και η διάρκεια (χωρίς περιορισμούς) με σχετική αιτιολογία.

Γ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

>> Πρόταση 1: Να επιτραπεί η καλλιέργεια ποικιλιών Cannabis sativa L. με περιεκτικότητα σε THC έως και 1% μόνον εφόσον τα συγκομιζόμενα προϊόντα (ταξιανθίες) διατεθούν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για την παραγωγή εκχυλισμάτων. Οι εν λόγω ποικιλίες μπορούν να περιλαμβάνονται σε ειδικό Εθνικό Κατάλογο μετά από σχετικό έλεγχο. Και εδώ μπορούν να ισχύσουν οι ίδιοι όροι και περιορισμοί καλλιέργειας που ισχύουν για τις ποικιλίες με THC έως 0,2%, με σημειακές εξειδικεύσεις όπου κριθούν απαραίτητες.
(Απαιτείται σχετική προσθήκη άρθρου στον Ν. 4139/2013 και τροποποίηση του ορίου που ορίζεται για την φαρμακευτική κάνναβη).
* Αιτιολογία: Το ισχύον νομικό πλαίσιο περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες και το εύρος των προϊόντων που θα μπορούσαν να παραχθούν. Η αυξανόμενη ζήτηση σκευασμάτων με μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή (όπως CBD) έχει δημιουργήσει μία νέα παγκόσμια αγορά που αναμένεται να αναπτυχθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Στην Ελλάδα έχουν υπάρξει ήδη σχετικές επιχειρηματικές συζητήσεις από εταιρίες, κυρίως του εξωτερικού, οι οποίες ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν μεγάλες εκτάσεις σε συνεργασία με έλληνες αγρότες και να επενδύσουν στην ανάπτυξη μονάδων επεξεργασίας.
Προκειμένου η χώρα να κερδίσει ένα σημαντικό μερίδιο από αυτήν την νέα αγορά θα πρέπει να ρυθμιστούν άμεσα θέματα που αφορούν στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων με μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή καθώς και στην καλλιέργεια των κατάλληλων ποικιλιών. Η αύξηση του ορίου THC στο 1% (παράδειγμα Ελβετίας) σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα (θερμοκρασία, ηλιοφάνεια, κ.ά.), θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη προϊόντων υψηλής ποιότητας με χαμηλότερο κόστος, καθιστώντας μας ανταγωνιστικούς σε διεθνές επίπεδο. Σημειώνεται ότι: α) Οι εγκεκριμένες ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης με THC έως 0,2% έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε CBD (έως 3% σε υπαίθριες καλλιέργειες και έως 5% περίπου σε θερμοκηπιακές) ενώ ποικιλίες με υψηλότερο THC έχουν και πολύ υψηλότερη περιεκτικότητα σε CBD. β) Οι ποικιλίες με περιεκτικότητα έως 1% THC είναι εντός των ορίων ασφαλείας και δεν θέτουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία.

>> Πρόταση 2: Να επιτρέπεται η αφαίρεση φυτών σε υπαίθριες και θερμοκηπιακές καλλιέργειες:
α) Για την παραγωγή ταξιανθίας υψηλής ποιότητας (με την αφαίρεση κυρίως αρσενικών φυτών, πρακτική που είναι καθοριστικής σημασίας),
β) Για ποιοτικές αναλύσεις και δοκιμές εφόσον τα δείγματα αποστέλλονται, συνοδευόμενα από τα απαραίτητα έγγραφα (Δελτίο Αποστολής, Συμφωνητικό), σε εγκεκριμένα εργαστήρια, ινστιτούτα, ιδρύματα.
Η ρύθμιση αυτή θα συμβάλει στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων αλλά και στην ανάπτυξη της έρευνας.

>> Πρόταση 3: Να επιτρέπεται:
α) η δημιουργία νέων ποικιλιών, τοπικοποιημένων στο ιδιαίτερο κλίμα της Ελλάδα (σποροπαραγωγή) ,
β) η ανάπτυξη φυταρίων, κλώνων, κλπ, σε εγκεκριμένα φυτώρια και η διάθεσή τους είτε για θερμοκηπιακή είτε για υπαίθρια φύτευση, και να καθοριστούν οι σχετικές διαδικασίες αδειοδότησης.
α) Όλες σχεδόν οι ποικιλίες που περιλαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Κατάλογο έχουν προσαρμοστεί σε αρκετά βορειότερα κλίματα. Επιπρόσθετα, οι βελτιωτές είχαν εστιάσει ως επί το πλείστον στην παραγωγή βιομάζας (στελέχους, ίνας) και δευτερευόντως στην παραγωγή σπόρου. Οι εξελίξεις όμως τρέχουν. Ο σπόρος έχει πλέον ιδιαίτερη σημασία ως παραγόμενο προϊόν ενώ προβλέπεται να υπάρξει ανάγκη δημιουργίας νέων ποικιλιών με αυξημένη συγκέντρωση συγκεκριμένων μη ψυχοτρόπων κανναβινοειδών, τερπενίων, κλπ. Η δημιουργία δικών μας ποικιλιών θα συμβάλει στην αύξηση των αποδόσεων και στην ανάπτυξη προϊόντων με ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά και υψηλότερη προστιθέμενη αξία. Οι εν λόγω ποικιλίες μπορούν να περιλαμβάνονται σε ειδικό Εθνικό Κατάλογο μετά από σχετικό έλεγχο - πιστοποίηση.
β) Η μεταφύτευση φυταριών από το φυτώριο στον αγρό ή σε θερμοκήπια που δεν διαθέτουν την σχετική υποδομή ανάπτυξης φυταρίων, θα διευκολύνει σημαντικά την παραγωγή ταξιανθίας υψηλής ποιότητας.

>> Πρόταση 4: Να εφοδιαστούν, μετά από σχετική έρευνα, οι ελεγκτικές αρχές με κιτ ανάλυσης THC ακατέργαστης κάνναβης, που θα χρησιμοποιείται σε περίπτωση τεκμηριωμένων αμφιβολιών, ώστε να αποφεύγονται οι άνευ λόγου συλλήψεις.

>> Πρόταση 5: Να ρυθμιστούν άμεσα τα θέματα που αφορούν στην παραγωγή και διάθεση τροφίμων και συμπληρωμάτων διατροφής (καθορισμός ορίων THC) από βιομηχανική κάνναβη καθώς και προϊόντων με CBD.

>> Πρόταση 6: Να ληφθούν οι απαραίτητες αποφάσεις ώστε η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης να ενταχθεί:
α) στο πρόγραμμα απονιτροποίησης,
β) στο καθεστώς ενισχύσεων βιολογικών καλλιεργειών και τα προϊόντα της να φέρουν την σχετική πιστοποίηση,
γ) στον ΕΛΓΑ προς ασφάλιση.

Τέλος, προτείνουμε να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι αναπτυξιακές και φιλικές στο περιβάλλον δυνατότητες που έχει η βιομηχανική κάνναβη στο πλαίσιο αναθεώρησης της ΚΑΠ.

Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση ή/και πληροφορία.

Επικοινωνία: office@cannabissativa.gr

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ (ιδρυθείσα το 2016) συμμετέχει στην δημόσια διαβούλευση για την “Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 1750/39224/31-3-2016 ΚΥΑ «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EE L 347 της 20.12.2013, σ. 608), και των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 809/2014 (EE L 227 της 31.7.2014, σ. 69) και 639/2014 (EE L 181 της 20.6.2014, σ. 1) της Επιτροπής, σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις καλλιέργειας των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis sativa L με περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη μέχρι 0,2%, για τη χορήγηση της βασικής ενίσχυσης» (ΦΕΚ 929/Β/2016)”.

Ακολουθούν πρώτα συγκεκριμένα σχόλια επί των άρθρων- παραγράφων της προτεινόμενης τροπολογίας και στην συνέχεια κάποιες πιο γενικές προτάσεις για την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της βιομηχανικής κάνναβης.

Αρχικά τα πιο προβληματικά στοιχεία της προτεινόμενης τροπολογίας είναι τα εξής:

Άρθρο 1, παράγραφος 2(δ):
«δ) Στην περίπτωση που στο αγροτεμάχιο στο οποίο καλλιεργείται βιομηχανική κάνναβη θα απασχολούνται άλλα φυσικά πρόσωπα εκτός του αιτούντος, απαιτείται η προσκόμιση του δικαιολογητικού του σημείου γ) για καθένα από αυτά»
Η πρόβλεψη για κατάθεση ποινικού μητρώου από όλους τους εργάτες γης και όσους “απασχολούνται” στις καλλιέργειες βιομηχανικής κάνναβης, εκτός του αιτούντος της προ-έγκρισης, είναι καταχρηστική, μη-πρακτική και προάγει τις διακρίσεις. Αντιλαμβανόμαστε ότι σκοπός της ρύθμισης είναι να μην απασχοληθούν στοιχεία του οργανωμένου εγκλήματος μέσω των συγγενών τους στην καλλιέργεια. Αυτό δεν επιτυγχάνεται με αυτή τη συγκεκριμένη ρύθμιση, αφού δεν είναι απαραίτητη η συμμετοχή κάποιου στις εργασίες στο χωράφι για να έχει εμπλοκή στην παραγωγή. Το να απαιτείται ποινικό μητρώο από όλους του εργάτες γης είναι ανέφικτο και μη-πρακτικό για όσους γνωρίζουν τη σύνθεση και την ανθρωπογεωγραφία του εργατικού δυναμικού. Το να αποκλείονται όσοι έχουν καταδικαστεί για υποθέσεις καλλιέργειας κάνναβης από την καλλιέργεια της κάνναβης είναι τουλάχιστον αντιφατικό και εκδικητικό, ενώ είναι παράλογο και αφελές αφού δεν αξιοποιεί το ανθρώπινο κεφάλαιο που γνωρίζει την καλλιέργεια του φυτού. Το να αποκλείονται όσοι έχουν καταδικαστεί και εκτίσει ποινές από την καλλιέργεια, προάγει τις διακρίσεις και είναι αντίθετο σε κάθε έννοια επανένταξης των αποφυλακισθέντων.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 4(6):
Η πρόβλεψη “Δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης σε γλάστρες” θα δημιουργήσει στρεβλώσεις και προβλήματα στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες όπου η ανάπτυξη των φυτών γίνεται σε μεγάλες γλάστρες, ιδιαίτερα των ποικιλιών με υψηλή περιεκτικότητα σε Κανναβιδιόλη (CBD).

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 5(7):
Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων από “2 Ιανουαρίου κάθε έτους έως και 10 εργάσιμες ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία των δηλώσεων του ΟΣΔΕ” είναι ένας εξαιρετικά περιοριστικός παράγοντας για τους παραγωγούς και ιδιαίτερα όσους ασχοληθούν με την θερμοκηπιακή καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης για παραγωγή ανθών υψηλής περιεκτικότητας κανναβιδιόλης (όπου είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας). Καταρχάς θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα πλέον των 2 καλλιεργειών (κύριας και επίσπορης) μέσα στο χρόνο για να αξιοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η θερμοκηπιακή παραγωγή. Η προθεσμία υποβολής θα έπρεπε να καλύπτει μεγαλύτερο διάστημα, ιδιαίτερα την περίοδο Ιούλιος – Δεκέμβριος που μπορεί να αξιοποιηθεί για θερμοκηπιακή καλλιέργεια ποικιλιών υψηλής περιεκτικότητας σε CBD.

Άρθρο 1, παράγραφος 6(εε):
Η πρόβλεψη για κοινοποίηση στα ΤΑΑE της σποράς “τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από την πραγματοποίησή της” μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες τον αγρότη, γιατί η ακριβή ημερομηνία σποράς επηρεάζεται από παράγοντες όπως ο καιρός ή η έγκαιρη εισαγωγή- παραλαβή του σπόρου, κα. Αυτού του είδους η ιχνηλασιμότητα είναι περιττή, δημιουργεί επιπλέον λειτουργικά και διαχειριστικά έξοδα, όχι μόνο στον παραγωγό, αλλά και στους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος ύπαρξης αυτής της ρύθμισης.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 7(γ):
“Μετά τη συγκομιδή της, οι γεωργοί δηλώνουν στα οικεία ΤΑΑΕ την συνολική συγκομιζόμενη ποσότητα”. Θεωρούμε ότι αυτή η πρόβλεψη είναι καταχρηστική και δεν υφίσταται για κανένα άλλο αγροτικό προϊόν. Αφορά τη νωπή πρώτη ύλη στον αγρό ή την αποξηραμένη στην αποθήκη; Συμπεριλαμβάνει τον σπόρο, τον ανθό και το στέλεχος; Σε οποιοδήποτε άλλο αγροτικό προϊόν και ιδιαίτερα στις εκτατικές καλλιέργειες το ζύγισμα γίνεται συνήθως με την παράδοση της ξηρής πρώτης ύλης στον μεταποιητή. Αυτή η ρύθμιση δημιουργεί ένα επιπλέον λειτουργικό και διαχειριστικό κόστος στους παραγωγούς, αφού τους αναγκάζει να ζυγίζουν τις συγκομιζόμενες ποσότητες (είτε στο χωράφι, είτε στην αποθήκη) και να επισκέπτονται τα ΤΑΑΕ για να τις δηλώσουν.

“Επίσης καταθέτουν σύμβαση με μεταποιητική μονάδα ή υπεύθυνη δήλωση περί μετέπειτα χρήσης του συγκομιζόμενου προϊόντος, σε περίπτωση μεταποίησης από τους ίδιους.”
Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ επενδύει στην συμβολαιακή και μακροχρόνια συνεργασία με τους αγρότες, παρόλα αυτά αναγνωρίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει σύμβαση του αγρότη με μεταποιητική μονάδα, στα πλαίσια του δικαιώματος των αγροτών να απευθύνονται απευθείας στους μεταποιητές (ελεύθερη αγορά), αφού έχουν παράξει το προϊόν και σε χρόνο που εκείνοι επιθυμούν αφουγκραζόμενοι την ζήτηση της αγοράς.

“Στην περίπτωση μη σύναψης σύμβασης με εταιρεία, στην οποία παραδίδουν το προϊόν τους, υποχρεούνται να δηλώνουν στο οικείο ΤΑΑΕ τα στοιχεία της εταιρείας στην οποία παρέδωσαν το συγκομιζόμενο προϊόν, αμέσως μετά την πώληση αυτού”. Τι θα γίνεται στην περίπτωση που ο παραγωγός θα πουλάει το προϊόν του σε πολλούς μεταποιητές και μεταπράτες- διανομείς; Τι στοιχεία θα πρέπει να καταθέτει (της τιμολόγησης ή τα δελτία αποστολής- τιμολόγια); Θα δηλώνονται και οι συγκεκριμένες ποσότητες πρώτης ύλης που λαμβάνει η κάθε εταιρία ξεχωριστά;

Και για τις δύο παραπάνω προβλέψεις, ποιος θα διαχειρίζεται αυτά τα δεδομένα, πως θα διασταυρώνονται και θα αξιολογούνται/ αξιοποιούνται; Ποιος πραγματικά ο λόγος ύπαρξης αυτών των γραφειοκρατικών ρυθμίσεων για ένα αγροτικό προϊόν, πέρα από τα στατιστικά στοιχεία παραγωγής; Κατά τη γνώμη μας θα δημιουργήσουν μεγάλα διαχειριστικά έξοδα, εμπόδια στην απρόσκοπτη διανομή των προϊόντων και στρεβλώσεις στην αγορά.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθούν οι συγκεκριμένες προβλέψεις.

Άρθρο 1, παράγραφος 8:
Σε αυτή τη παράγραφο υπάρχουν αρκετά προβληματικά σημεία:

“3. Κατά τη μεταφορά προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης, οι εκτελούντες τη μεταφορά υποχρεούνται να φέρουν:”. Εδώ ο νομοθέτης, όπως και στην ισχύουσα νομοθεσία, καταχρηστικά αναφέρεται γενικά στα προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης και όχι στα συγκομιζόμενα ακατέργαστα προϊόντα. Αν ισχύσει αυτού του είδους η ιχνηλασιμότητα για όλα τα διακινούμενα προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης και όχι μόνο για τη συγκομιζόμενη πρώτη ύλη (που πουλάει ο παραγωγός στον μεταποιητή), τότε μπορούμε να μιλήσουμε για ένα διαχειριστικό χάος που θα προκύψει δεδομένων των πολλών συναλλαγών, της μηχανοργάνωσης και της επάρκειας σε ανθρώπινο δυναμικό της Διοίκησης. Επίσης θα είναι πρακτικά αδύνατο για τους διανομείς να έχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα του αγρότη αν έχουν μεσολαβήσει πολλοί μεσάζοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα.

“α) φωτοαντίγραφο της προέγκρισης καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης από την οποία προέρχονται τα μεταφερόμενα προϊόντα”
Αυτή η διάταξη θα πρέπει να αφορά μόνο τα ακατέργαστα συγκομιζόμενα προϊόντα από τον αγρότη στον μεταποιητή, γιατί σε άλλη περίπτωση αν αφορά όλα τα τελικά προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης τότε μιλάμε για ένα διαχειριστικό χάος, ιδιαίτερα για τα εισαγόμενα προϊόντα ή για τα προϊόντα που έχουν προέρθει από ανάμικτη πρώτη ύλη (διαφορετικές ποικιλίες). Επίσης, για ποιο λόγο να μοιράζονται αδιακρίτως προσωπικά δεδομένα του αγρότη σε κάθε διανομέα- μεταφορέα ή διοικητικό υπάλληλο;

“β) τιμολόγιο, δελτίο αποστολής ή παραστατικό αγοράς, το οποίο κοινοποιείται στο οικείο ΤΑΑΕ”.
Γιατί να κοινοποιούνται στο οικείο ΤΑΑΕ; Που θα καταχωρούνται αυτά τα δεδομένα, από ποιους και πως θα αξιοποιούνται- αξιολογούνται; Που θα διατηρείται αυτό το αρχείο και για ποιο λόγο; Είναι στις αρμοδιότητες των ΤΑΑΕ αυτή η αρχειοθέτηση φορολογικών και άλλων στοιχείων;

“γ) φωτοαντίγραφο της δήλωσης του γεωργού προς τα ΤΑΑ όπου αναφέρεται ο χώρος αποθήκευσης της βιομηχανικής κάνναβης”.
Δηλώνεται κατά την προέγκριση και μπορεί να δηλωθεί επίσης στην συγκομιδή. Για ποιο λόγο να μοιράζονται αδιακρίτως προσωπικά δεδομένα και η τοποθεσία της αποθήκης του αγρότη σε κάθε διανομέα- μεταφορέα ή διοικητικό υπάλληλο; Αυτό αποτελεί παραβίαση προσωπικών δεδομένων και εγείρει ουσιαστικά ζητήματα ασφάλειας της πρώτης ύλης από κλοπές.

“δ) αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων για εξακρίβωση της περιεκτικότητας των ποικιλιών βιομηχανικής κάνναβης σε THC, εφόσον έχει πραγματοποιηθεί δειγματοληψία στην καλλιέργεια του γεωργού ή πρακτικό δειγματοληψίας εφόσον έχει πραγματοποιηθεί μόνο η δειγματοληψία και δεν έχουν εκδοθεί τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης. Σε περίπτωση που η καλλιέργεια του γεωργού δεν έχει επιλεγεί για δειγματοληψία ή έχει προηγηθεί η συγκομιδή της δειγματοληψίας, τότε απαιτείται σχετική βεβαίωση από τα ΤΑΑΕ”.
Προτείνουμε η δειγματοληψία να είναι από το 100% των καλλιεργούμενων εκτάσεων και να μην απαιτείται η σχετική βεβαίωση από τα ΤΑΑΕ. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων της δειγματοληψίας θα πρέπει να κοινοποιούνται στον παραγωγό το αργότερο εντός 30 ημερών από την ημερομηνία της δειγματοληψίας, για να μην χρειάζεται το πρακτικό δειγματοληψίας (που επιφέρει διαχειριστικό κόστος) και να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και εμπόδια στην απρόσκοπτη διακίνηση των προϊόντων. Στην περίπτωση που ο αγρότης έχει καλλιεργήσει άνω των δύο ποικιλιών, τότε το κόστος των αναλύσεων να έχει ένα πλαφόν ή το συνολικό κόστος της δειγματοληψίας να το αναλάβει το κράτος.

“ε) βεβαίωση από το οικείο ΤΑΑΕ όπου θα αναγράφεται σαφώς: - Η μεταφερόμενη ποσότητα (σε κιλά) και το είδος του μεταφερόμενου προϊόντος (ταξιανθία, στελέχη κλπ) .....”.
Αυτό είναι εξαιρετικά προβληματικό σημείο που έχει προταθεί χωρίς να υπάρχει εικόνα των διαχειριστικών αναγκών της κάνναβης ως αγροτικό προϊόν και θα δημιουργήσει χρονικές καθυστερήσεις. Καταρχάς αν αφορά την μεταφορά από τον αγρό στις αποθήκες, είναι αδύνατον να ζυγιστεί η πρώτη ύλη αμέσως μετά τον θερισμό, καθώς η όποια καθυστέρηση στην πρώτη επεξεργασία (αποξήρανση) θα θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα του συγκομιζόμενου προϊόντος.

Εξίσου προβληματικό είναι αν αφορά τη μεταφορά της αποξηραμένης πρώτης ύλης από τις αποθήκες του αγρότη προς τον μεταποιητή, αφού θα πρέπει με το φορτηγό να επισκεφθούν πλάστιγγα για τη ζύγιση και μετά να πάνε από τα ΤΑΑΕ για να παραλάβουν την βεβαίωση. Αυτή την ταλαιπωρία υπέστησαν δύο συνεργαζόμενοι αγρότες της ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ φέτος και αυτή η διαδικασία μόνο διαχειριστικά και λειτουργικά κόστη είχε να αναδείξει.

Επίσης ένας παραγωγός που πουλάει και μετακινεί σταδιακά ή και σε πολλές συνεχόμενες ημέρες τα συγκομιζόμενα προϊόντα του, αναγκάζεται να πηγαίνει στα γραφεία των ΤΑΑΕ (στην πόλη) συνέχεια με αποτέλεσμα πολύ χαμένο χρόνο σε γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και ταλαιπωρία. Αν υπήρχε ηλεκτρονική εξυπηρέτηση γι αυτή τη βεβαίωση θα ήταν μεν μια διευκόλυνση που και πάλι όμως θα είχε ως αποτέλεσμα χαμένο χρόνο από την παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα.

Αυτή η ρύθμιση είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να αφορά όλα τα τελικά προϊόντα βιομηχανικής (βρώσιμης) κάνναβης που κυκλοφορούν στο εμπόριο, καθώς αυτό θα δημιουργούσε ανυπέρβλητα προβλήματα, καθυστερήσεις και εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές.

Μιχάλης Θεοδωρόπουλος,
εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής
της ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ
info@kannabio.gr
http://www.kannabio.gr

Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ (ιδρυθείσα το 2016) συμμετέχει στην δημόσια διαβούλευση για την “Τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 1750/39224/31-3-2016 ΚΥΑ «Καθορισμός των αναγκαίων συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EE L 347 της 20.12.2013, σ. 608), και των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 809/2014 (EE L 227 της 31.7.2014, σ. 69) και 639/2014 (EE L 181 της 20.6.2014, σ. 1) της Επιτροπής, σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις καλλιέργειας των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis sativa L με περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη μέχρι 0,2%, για τη χορήγηση της βασικής ενίσχυσης» (ΦΕΚ 929/Β/2016)”.

Ακολουθούν πρώτα συγκεκριμένα σχόλια επί των άρθρων- παραγράφων της προτεινόμενης τροπολογίας και στην συνέχεια κάποιες πιο γενικές προτάσεις για την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της βιομηχανικής κάνναβης.

Αρχικά τα πιο προβληματικά στοιχεία της προτεινόμενης τροπολογίας είναι τα εξής:

Άρθρο 1, παράγραφος 2(δ):
«δ) Στην περίπτωση που στο αγροτεμάχιο στο οποίο καλλιεργείται βιομηχανική κάνναβη θα απασχολούνται άλλα φυσικά πρόσωπα εκτός του αιτούντος, απαιτείται η προσκόμιση του δικαιολογητικού του σημείου γ) για καθένα από αυτά»
Η πρόβλεψη για κατάθεση ποινικού μητρώου από όλους τους εργάτες γης και όσους “απασχολούνται” στις καλλιέργειες βιομηχανικής κάνναβης, εκτός του αιτούντος της προ-έγκρισης, είναι καταχρηστική, μη-πρακτική και προάγει τις διακρίσεις. Αντιλαμβανόμαστε ότι σκοπός της ρύθμισης είναι να μην απασχοληθούν στοιχεία του οργανωμένου εγκλήματος μέσω των συγγενών τους στην καλλιέργεια. Αυτό δεν επιτυγχάνεται με αυτή τη συγκεκριμένη ρύθμιση, αφού δεν είναι απαραίτητη η συμμετοχή κάποιου στις εργασίες στο χωράφι για να έχει εμπλοκή στην παραγωγή. Το να απαιτείται ποινικό μητρώο από όλους του εργάτες γης είναι ανέφικτο και μη-πρακτικό για όσους γνωρίζουν τη σύνθεση και την ανθρωπογεωγραφία του εργατικού δυναμικού. Το να αποκλείονται όσοι έχουν καταδικαστεί για υποθέσεις καλλιέργειας κάνναβης από την καλλιέργεια της κάνναβης είναι τουλάχιστον αντιφατικό και εκδικητικό, ενώ είναι παράλογο και αφελές αφού δεν αξιοποιεί το ανθρώπινο κεφάλαιο που γνωρίζει την καλλιέργεια του φυτού. Το να αποκλείονται όσοι έχουν καταδικαστεί και εκτίσει ποινές από την καλλιέργεια, προάγει τις διακρίσεις και είναι αντίθετο σε κάθε έννοια επανένταξης των αποφυλακισθέντων.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 4(6):
Η πρόβλεψη “Δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης σε γλάστρες” θα δημιουργήσει στρεβλώσεις και προβλήματα στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες όπου η ανάπτυξη των φυτών γίνεται σε μεγάλες γλάστρες, ιδιαίτερα των ποικιλιών με υψηλή περιεκτικότητα σε Κανναβιδιόλη (CBD).

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 5(7):
Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων από “2 Ιανουαρίου κάθε έτους έως και 10 εργάσιμες ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία των δηλώσεων του ΟΣΔΕ” είναι ένας εξαιρετικά περιοριστικός παράγοντας για τους παραγωγούς και ιδιαίτερα όσους ασχοληθούν με την θερμοκηπιακή καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης για παραγωγή ανθών υψηλής περιεκτικότητας κανναβιδιόλης (όπου είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας). Καταρχάς θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα πλέον των 2 καλλιεργειών (κύριας και επίσπορης) μέσα στο χρόνο για να αξιοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η θερμοκηπιακή παραγωγή. Η προθεσμία υποβολής θα έπρεπε να καλύπτει μεγαλύτερο διάστημα, ιδιαίτερα την περίοδο Ιούλιος – Δεκέμβριος που μπορεί να αξιοποιηθεί για θερμοκηπιακή καλλιέργεια ποικιλιών υψηλής περιεκτικότητας σε CBD.

Άρθρο 1, παράγραφος 6(εε):
Η πρόβλεψη για κοινοποίηση στα ΤΑΑE της σποράς “τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από την πραγματοποίησή της” μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες τον αγρότη, γιατί η ακριβή ημερομηνία σποράς επηρεάζεται από παράγοντες όπως ο καιρός ή η έγκαιρη εισαγωγή- παραλαβή του σπόρου, κα. Αυτού του είδους η ιχνηλασιμότητα είναι περιττή, δημιουργεί επιπλέον λειτουργικά και διαχειριστικά έξοδα, όχι μόνο στον παραγωγό, αλλά και στους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος ύπαρξης αυτής της ρύθμισης.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθεί η συγκεκριμένη παράγραφος και πρόβλεψη.

Άρθρο 1, παράγραφος 7(γ):
“Μετά τη συγκομιδή της, οι γεωργοί δηλώνουν στα οικεία ΤΑΑΕ την συνολική συγκομιζόμενη ποσότητα”. Θεωρούμε ότι αυτή η πρόβλεψη είναι καταχρηστική και δεν υφίσταται για κανένα άλλο αγροτικό προϊόν. Αφορά τη νωπή πρώτη ύλη στον αγρό ή την αποξηραμένη στην αποθήκη; Συμπεριλαμβάνει τον σπόρο, τον ανθό και το στέλεχος; Σε οποιοδήποτε άλλο αγροτικό προϊόν και ιδιαίτερα στις εκτατικές καλλιέργειες το ζύγισμα γίνεται συνήθως με την παράδοση της ξηρής πρώτης ύλης στον μεταποιητή. Αυτή η ρύθμιση δημιουργεί ένα επιπλέον λειτουργικό και διαχειριστικό κόστος στους παραγωγούς, αφού τους αναγκάζει να ζυγίζουν τις συγκομιζόμενες ποσότητες (είτε στο χωράφι, είτε στην αποθήκη) και να επισκέπτονται τα ΤΑΑΕ για να τις δηλώσουν.

“Επίσης καταθέτουν σύμβαση με μεταποιητική μονάδα ή υπεύθυνη δήλωση περί μετέπειτα χρήσης του συγκομιζόμενου προϊόντος, σε περίπτωση μεταποίησης από τους ίδιους.”
Η ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ επενδύει στην συμβολαιακή και μακροχρόνια συνεργασία με τους αγρότες, παρόλα αυτά αναγνωρίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει σύμβαση του αγρότη με μεταποιητική μονάδα, στα πλαίσια του δικαιώματος των αγροτών να απευθύνονται απευθείας στους μεταποιητές (ελεύθερη αγορά), αφού έχουν παράξει το προϊόν και σε χρόνο που εκείνοι επιθυμούν αφουγκραζόμενοι την ζήτηση της αγοράς.

“Στην περίπτωση μη σύναψης σύμβασης με εταιρεία, στην οποία παραδίδουν το προϊόν τους, υποχρεούνται να δηλώνουν στο οικείο ΤΑΑΕ τα στοιχεία της εταιρείας στην οποία παρέδωσαν το συγκομιζόμενο προϊόν, αμέσως μετά την πώληση αυτού”. Τι θα γίνεται στην περίπτωση που ο παραγωγός θα πουλάει το προϊόν του σε πολλούς μεταποιητές και μεταπράτες- διανομείς; Τι στοιχεία θα πρέπει να καταθέτει (της τιμολόγησης ή τα δελτία αποστολής- τιμολόγια); Θα δηλώνονται και οι συγκεκριμένες ποσότητες πρώτης ύλης που λαμβάνει η κάθε εταιρία ξεχωριστά;

Και για τις δύο παραπάνω προβλέψεις, ποιος θα διαχειρίζεται αυτά τα δεδομένα, πως θα διασταυρώνονται και θα αξιολογούνται/ αξιοποιούνται; Ποιος πραγματικά ο λόγος ύπαρξης αυτών των γραφειοκρατικών ρυθμίσεων για ένα αγροτικό προϊόν, πέρα από τα στατιστικά στοιχεία παραγωγής; Κατά τη γνώμη μας θα δημιουργήσουν μεγάλα διαχειριστικά έξοδα, εμπόδια στην απρόσκοπτη διανομή των προϊόντων και στρεβλώσεις στην αγορά.

Η πρότασή μας είναι να απαλειφθούν οι συγκεκριμένες προβλέψεις.

Άρθρο 1, παράγραφος 8:
Σε αυτή τη παράγραφο υπάρχουν αρκετά προβληματικά σημεία:

“3. Κατά τη μεταφορά προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης, οι εκτελούντες τη μεταφορά υποχρεούνται να φέρουν:”. Εδώ ο νομοθέτης, όπως και στην ισχύουσα νομοθεσία, καταχρηστικά αναφέρεται γενικά στα προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης και όχι στα συγκομιζόμενα ακατέργαστα προϊόντα. Αν ισχύσει αυτού του είδους η ιχνηλασιμότητα για όλα τα διακινούμενα προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης και όχι μόνο για τη συγκομιζόμενη πρώτη ύλη (που πουλάει ο παραγωγός στον μεταποιητή), τότε μπορούμε να μιλήσουμε για ένα διαχειριστικό χάος που θα προκύψει δεδομένων των πολλών συναλλαγών, της μηχανοργάνωσης και της επάρκειας σε ανθρώπινο δυναμικό της Διοίκησης. Επίσης θα είναι πρακτικά αδύνατο για τους διανομείς να έχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα του αγρότη αν έχουν μεσολαβήσει πολλοί μεσάζοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα.

“α) φωτοαντίγραφο της προέγκρισης καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης από την οποία προέρχονται τα μεταφερόμενα προϊόντα”
Αυτή η διάταξη θα πρέπει να αφορά μόνο τα ακατέργαστα συγκομιζόμενα προϊόντα από τον αγρότη στον μεταποιητή, γιατί σε άλλη περίπτωση αν αφορά όλα τα τελικά προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης τότε μιλάμε για ένα διαχειριστικό χάος, ιδιαίτερα για τα εισαγόμενα προϊόντα ή για τα προϊόντα που έχουν προέρθει από ανάμικτη πρώτη ύλη (διαφορετικές ποικιλίες). Επίσης, για ποιο λόγο να μοιράζονται αδιακρίτως προσωπικά δεδομένα του αγρότη σε κάθε διανομέα- μεταφορέα ή διοικητικό υπάλληλο;

“β) τιμολόγιο, δελτίο αποστολής ή παραστατικό αγοράς, το οποίο κοινοποιείται στο οικείο ΤΑΑΕ”.
Γιατί να κοινοποιούνται στο οικείο ΤΑΑΕ; Που θα καταχωρούνται αυτά τα δεδομένα, από ποιους και πως θα αξιοποιούνται- αξιολογούνται; Που θα διατηρείται αυτό το αρχείο και για ποιο λόγο; Είναι στις αρμοδιότητες των ΤΑΑΕ αυτή η αρχειοθέτηση φορολογικών και άλλων στοιχείων;

“γ) φωτοαντίγραφο της δήλωσης του γεωργού προς τα ΤΑΑ όπου αναφέρεται ο χώρος αποθήκευσης της βιομηχανικής κάνναβης”.
Δηλώνεται κατά την προέγκριση και μπορεί να δηλωθεί επίσης στην συγκομιδή. Για ποιο λόγο να μοιράζονται αδιακρίτως προσωπικά δεδομένα και η τοποθεσία της αποθήκης του αγρότη σε κάθε διανομέα- μεταφορέα ή διοικητικό υπάλληλο; Αυτό αποτελεί παραβίαση προσωπικών δεδομένων και εγείρει ουσιαστικά ζητήματα ασφάλειας της πρώτης ύλης από κλοπές.

“δ) αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων για εξακρίβωση της περιεκτικότητας των ποικιλιών βιομηχανικής κάνναβης σε THC, εφόσον έχει πραγματοποιηθεί δειγματοληψία στην καλλιέργεια του γεωργού ή πρακτικό δειγματοληψίας εφόσον έχει πραγματοποιηθεί μόνο η δειγματοληψία και δεν έχουν εκδοθεί τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης. Σε περίπτωση που η καλλιέργεια του γεωργού δεν έχει επιλεγεί για δειγματοληψία ή έχει προηγηθεί η συγκομιδή της δειγματοληψίας, τότε απαιτείται σχετική βεβαίωση από τα ΤΑΑΕ”.
Προτείνουμε η δειγματοληψία να είναι από το 100% των καλλιεργούμενων εκτάσεων και να μην απαιτείται η σχετική βεβαίωση από τα ΤΑΑΕ. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων της δειγματοληψίας θα πρέπει να κοινοποιούνται στον παραγωγό το αργότερο εντός 30 ημερών από την ημερομηνία της δειγματοληψίας, για να μην χρειάζεται το πρακτικό δειγματοληψίας (που επιφέρει διαχειριστικό κόστος) και να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και εμπόδια στην απρόσκοπτη διακίνηση των προϊόντων. Στην περίπτωση που ο αγρότης έχει καλλιεργήσει άνω των δύο ποικιλιών, τότε το κόστος των αναλύσεων να έχει ένα πλαφόν ή το συνολικό κόστος της δειγματοληψίας να το αναλάβει το κράτος.

“ε) βεβαίωση από το οικείο ΤΑΑΕ όπου θα αναγράφεται σαφώς: - Η μεταφερόμενη ποσότητα (σε κιλά) και το είδος του μεταφερόμενου προϊόντος (ταξιανθία, στελέχη κλπ) .....”.
Αυτό είναι εξαιρετικά προβληματικό σημείο που έχει προταθεί χωρίς να υπάρχει εικόνα των διαχειριστικών αναγκών της κάνναβης ως αγροτικό προϊόν και θα δημιουργήσει χρονικές καθυστερήσεις. Καταρχάς αν αφορά την μεταφορά από τον αγρό στις αποθήκες, είναι αδύνατον να ζυγιστεί η πρώτη ύλη αμέσως μετά τον θερισμό, καθώς η όποια καθυστέρηση στην πρώτη επεξεργασία (αποξήρανση) θα θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα του συγκομιζόμενου προϊόντος.

Εξίσου προβληματικό είναι αν αφορά τη μεταφορά της αποξηραμένης πρώτης ύλης από τις αποθήκες του αγρότη προς τον μεταποιητή, αφού θα πρέπει με το φορτηγό να επισκεφθούν πλάστιγγα για τη ζύγιση και μετά να πάνε από τα ΤΑΑΕ για να παραλάβουν την βεβαίωση. Αυτή την ταλαιπωρία υπέστησαν δύο συνεργαζόμενοι αγρότες της ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ φέτος και αυτή η διαδικασία μόνο διαχειριστικά και λειτουργικά κόστη είχε να αναδείξει.

Επίσης ένας παραγωγός που πουλάει και μετακινεί σταδιακά ή και σε πολλές συνεχόμενες ημέρες τα συγκομιζόμενα προϊόντα του, αναγκάζεται να πηγαίνει στα γραφεία των ΤΑΑΕ (στην πόλη) συνέχεια με αποτέλεσμα πολύ χαμένο χρόνο σε γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και ταλαιπωρία. Αν υπήρχε ηλεκτρονική εξυπηρέτηση γι αυτή τη βεβαίωση θα ήταν μεν μια διευκόλυνση που και πάλι όμως θα είχε ως αποτέλεσμα χαμένο χρόνο από την παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα.

Αυτή η ρύθμιση είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να αφορά όλα τα τελικά προϊόντα βιομηχανικής (βρώσιμης) κάνναβης που κυκλοφορούν στο εμπόριο, καθώς αυτό θα δημιουργούσε ανυπέρβλητα προβλήματα, καθυστερήσεις και εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές.

Γενικά σχόλια

Η βιομηχανική κάνναβη εξακολουθεί και αντιμετωπίζεται με καχυποψία ως ένα εν δυνάμει ναρκωτικό και οι παραγωγοί ως διακινητές παράνομων ουσιών. Αυτό είναι απαράδεκτο και θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί η Διοίκηση αν θέλουμε η Κάνναβη να αποτελέσει αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα και να δώσει μια νέα πνοή στην αγροτική οικονομία.

Έχουμε ακούσει πρόσφατα υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου να υπαινίσσεται ότι οι νόμιμοι παραγωγοί βιομηχανικής κάνναβης είναι διακινητές παράνομων ουσιών, καθώς και υπαλλήλους του Λιμενικού Σώματος -σε πρόσφατη σύλληψη διανομέα νόμιμων προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης- να απειλούν ότι θα τους κλείσουν όλους (όσους εμπορεύονται αντίστοιχα προϊόντα) γιατί θέλουν να “μαστουριάσουν” την Ελλάδα.

Αυτά είναι αναχρονιστικές αντιλήψεις, διακατέχονται από ιδεοληψία και προκαταλήψεις, και θα πρέπει να εξαλειφθούν για να μπορέσει να γίνει ανταγωνιστικός ο κλάδος και να αποκτήσει ο Έλληνας παραγωγός ένα καλό μερίδιο της Ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αγοράς της Κάνναβης.

Η βιομηχανική Κάνναβη δεν είναι ναρκωτικό γιατί έχει ελάχιστη συγκέντρωση στην δραστική ουσία THC. Δεν θα έπρεπε να έχει απαγορευθεί εξαρχής και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως άλλο ένα αγροτικό προϊόν.

Διαπιστώνουμε μια αγωνία από την διοίκηση να δημιουργηθεί ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας των παραγόμενων ποσοτήτων, καθώς και των προϊόντων που διοχετεύονται στην αγορά. Πέρα από την ινχηλασιμότητα που μπορεί να προσφέρει ο παραγωγός στην συσκευασία της συγκεκριμένης παρτίδας προϊόντος (LOT number), δεν καταλαβαίνουμε γιατί πρέπει να μπουν τέτοιοι περιορισμοί σε ένα αγροτικό προϊόν που καταναλώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια ως τρόφιμο. Οι πιστοποιημένες ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης και οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι μπορούν να διασφαλίσουν τα νόμιμα επίπεδα THC, χωρίς να δημιουργούνται αυτές οι στρεβλώσεις στην αγορά και η αρνητική διάκριση έναντι των παραγωγών βιομηχανικής κάνναβης.

Είναι απαραίτητο σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι πρέπει να σταματήσουν άμεσα οι συλλήψεις παραγωγών, διανομέων και καταναλωτών με νόμιμα προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης καθώς και οι κατασχέσεις των προϊόντων. Θα πρέπει να ενημερωθούν άμεσα όλες οι υπηρεσίες και οι διωκτικές αρχές για τη νομιμότητα των προϊόντων και των παραγωγών/ διανομέων, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα τρόφιμα και τα καπνιστικά προϊόντα. Ένα ενιαίο μητρώο καλλιεργητών, παραγωγών- μεταποιητών και διανομέων επίσης θα βοηθήσει στο να μην υπάρχει αυτή η σύγχυση για τη νομιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Ο ΕΦΕΤ και ο ΕΟΦ, με την συνδρομή του Γενικού Χημείου του Κράτους θα πρέπει να διευκολύνουν την απρόσκοπτη κυκλοφορία των προϊόντων ως τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις της EFSA και τα συμπεράσματα της Επιτροπής του Υπουργείου για τον καθορισμό των ανωτάτων ορίων THC στα τρόφιμα.

Θέλουμε να τονίσουμε ως παραγωγοί βιομηχανικής κάνναβης ότι πρώτο μας μέλημα είναι η παραγωγή ποιοτικών προϊόντων που διασφαλίζουν την δημόσια υγεία και δεν την θέτουν σε κίνδυνο. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο οι παραγωγοί (ΕΙΗΑ) υποστηρίζουμε τους αναλυτικούς ελέγχους ποιότητας και την επακριβή σήμανση των δραστικών ουσιών (THC, CBD) στις συσκευασίες των προϊόντων μας γιατί θεωρούμε ότι ο καταναλωτής θα πρέπει να είναι λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις για να προστατεύει την υγεία του, χωρίς να εξαπατάται.

Το ζήτημα με την περιεκτικότητα σε THC των τροφίμων είναι τεχνικό και αφορά κατά κύριο λόγο την ανίχνευση της ουσίας από τα ναρκωτέστ που εφαρμόζονται στην Βόρεια Ευρώπη που ανιχνεύουν συγκεντρώσεις πολύ χαμηλότερες από το επίπεδο τοξικότητας της ουσίας. Με λίγα λόγια, ενώ το 0.2% THC σαν συγκέντρωση σε ένα λάδι CBD δεν είναι τοξικό, παρόλα αυτά αν καταναλωθεί σε υψηλή ημερήσια δόση ανιχνεύεται από τα ναρκωτέστ.

Η ανάπτυξη του παραγωγικού και εμπορικού κλάδου της Κάνναβης στην Ελλάδα πρέπει να γίνει στην βάση ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδιασμού και ενδελεχών κλαδικών μελετών, με ενίσχυση της έρευνας και εμπλουτισμό του θεσμικού πλαισίου της μεταποίησης που θα λάβει υπόψη όλες τις σύγχρονες τάσεις και τις δυνατότητες του κλάδου (τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής, φάρμακα, κατασκευαστικά μονωτικά υλικά, βιοπλαστικά, βιοκαύσιμα, ενεργειακή αξιοποίηση κλπ).

Η βιομηχανική και ιατρική χρήση της Κάνναβης πρέπει να ρυθμιστεί ενιαία από έναν ανεξάρτητο Εθνικό Οργανισμό Κάνναβης (ΕΟΚΑΝΝ) που θα συγκεντρώσει αρμοδιότητες από τα τέσσερα (4) συναρμόδια Υπουργεία και θα συντονίσει την εφαρμογή της νομοθεσίας. Η σύσταση του ανεξάρτητου φορέα προκύπτει και ως υποχρέωση από την σύμβαση του ΟΗΕ (1961) για τα “ναρκωτικά”.

Η βιομηχανική κάνναβη ως μια κατεξοχήν φιλοπεριβαλλοντική καλλιέργεια θα πρέπει να ενταχθεί στο καθεστώς ενισχύσεων των βιολογικών καλλιεργειών, καθώς και στα αγρο-περιβαλλοντικά μέτρα (απονιτρωποίησης) για να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί και να υπάρξει ένα ακόμα μεγαλύτερο κύμα μετάβασης από την συμβατική στην βιολογική γεωργία.

Το όριο της THC στην παραγόμενη πρώτη ύλη (ανθός) πρέπει να ανέβει άνω του ισχύοντος 0.2% και να αξιοποιηθούν ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης υψηλής περιεκτικότητας σε Κανναβιδιόλη- CBD (άνω του 10%) και περιεκτικότητας σε THC μέχρι 1% (αντίστοιχο με το όριο της Ελβετίας), αφού στο κλίμα και την γεωμορφολογία της Ελλάδα θα παρουσιάσουν εξαιρετικά αποτελέσματα με ιδιαίτερο θεραπευτικό ενδιαφέρον. Αυτές οι ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης θα δώσουν ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα στον Έλληνα παραγωγό σε όλη την Ευρώπη, θα προσελκύσουν μεγάλες επενδύσεις για μονάδες εκχύλισης, θεραπευτικό και ερευνητικό κεφάλαιο, ενώ θα μας βγάλουν στην διεθνή αγορά με ένα προϊόν πραγματικά υψηλής προστιθέμενης αξίας και ασύγκριτης ποιότητας.

Η περιεκτικότητα 1% THC στον ακατέργαστο ανθό εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά χαμηλή για να θεωρηθεί ότι έχει τοξικότητα για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ μπορεί να δώσει ώθηση σε μια αγορά πολλών εκατομμυρίων (όπως στην Ελβετία που πωλείται ως καπνιστικό υποκατάστατο της νικοτίνης και του ταμπάκο, αλλά και για την παραγωγή με χαμηλό κόστος εκχυλισμάτων CBD).

Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για να επιτραπεί η αξιοποίηση, χρήση και ανάπτυξη πολλαπλασιαστικού υλικού από φυτώρια στην σπορά, να μπορεί ο αγρότης να αγοράζει και να φυτεύει δηλαδή φυντάνια ή/και μοσχεύματα, όχι μόνο σπόρο υποχρεωτικά. Να πιστοποιηθούν φυτώρια που θα καλλιεργούν φυντάνια από πιστοποιημένο σπόρο, αλλά και να δοθεί η δυνατότητα σποροπαραγωγής για να είναι καλύτερα προσαρμοσμένος στα ελληνικά δεδομένα.

Η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε ότι αφορά την έρευνα, ανάπτυξη και πιστοποίηση φυτογενετικού υλικού προσαρμοσμένου στα χαρακτηριστικά του τοπικού κλίματος και της γεωμορφολογίας και να παίξουμε σημαντικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο σε ότι αφορά την ανάπτυξη και εμπορία φυτογενετικού υλικού (σπόρων, κλώνων, μοσχευμάτων, φυτωρίων κλπ) ποικιλιών με υψηλή περιεκτικότητα σε CBD.

Τέλος, τα περισσότερα προβλήματα εφαρμογής θα λυθούν εν μια νυκτί αν η Ελλάδα περάσει στο πάνθεον των 30 και πλέον χωρών που έχουν αποποινικοποιήσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη κατοχή για προσωπική χρήση της κάνναβης και αναπτύσσουν μοντέλα νόμιμης ρύθμισης. Τα περισσότερα προβλήματα επίσης που παρουσιάζονται ως εμπόδια εισόδου στην αγορά της βιομηχανικής κάνναβης θα λυθούν αν ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Καναδά και ρυθμίσουμε συνολικά την κατοχή/ χρήση κάνναβης από τους ενήλικες. Αυτό θα βάλει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της πρωτοπορίας της Κάνναβης, των επενδύσεων και της οικονομικής άνθησης.

Τα δεδομένα της αγοράς και οι καλές πρακτικές είναι ευρέως διαθέσιμα και η άγνοια είναι πλέον μια συνειδητή επιλογή. Είμαστε στην διάθεσή σας για περισσότερες διευκρινήσεις και προτάσεις για το πως η Κάνναβη μπορεί να αποτελέσει μια διέξοδο από την κρίση.

Μιχάλης Θεοδωρόπουλος,
εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής
της ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ
info@kannabio.gr
http://www.kannabio.gr

Οσον αφορά το αρθρο 4 παρ 5,6......οταν η καλλιεργεια εχει στοχο την παραγωγη CBD σε θερμοκηπιο θα επρεπε κατ εξαιρεση να επιτρέπεται η καλλιεργεια σε γλαστρες καθως αυτο θα επετρεπε την καλυτερη διαχειρηση του φυτού ως προς το στοχο (μεγιστοποιηση ποσοστου cbd) θα μειωνε το κοστος παραγωγης (φυτευουμε μονο θυληκα φυτα που παραγουν cbd και δεν χανεται κοπος και χρονος)